Toz kaplamalar nasıl sökülür: Farklı yöntemlerin karşılaştırılması

Toz kaplamaların sökülmesi farklı yöntemlerle yapılabilir. En uygun maliyetli ve verimli sürecin seçilmesi, aşağıdaki gibi birkaç unsura bağlıdır:

• parçaların tipi, ebatları ve malzemeleri
• istenen soyma hızı
  
• istenen yüzey son katı
  
• çevre veya sağlık kısıtlamaları
• satın alma ve çalıştırma bütçesi

Dört genel soyma yöntemi vardır:

• mekanik soyma
• termal soyma
• termokimyasal soyma
• kimyasal soyma

Kimyasal soyma

Kimyasal soyma yöntemleri, kaplamayı parçalardan sökmek için yığın tipi bir işlemde sıcak veya soğuk soyma kimyasalları kullanır. Aşındırıcı sıcak soyucu maddeler, kaplamanın şişmesine ve çözünmesine neden olarak, parçadan gevşeyip ayrılmasını sağlar. Çözünen kaplama daha sonra püskürtme yöntemiyle ayrılır veya kimyasal banyoda kendiliğinden düşer. Soğuk kimyasal soyucu maddeler genellikle potansiyel olarak tehlikeli olan solvent bazlı ürünlerdir.

Termal temizleme

Termal temizleme, kaplamayı çok yüksek sıcaklıklara maruz bırakarak yakar. Kül tortusu genellikle suyla yıkanır veya kumlama yoluyla çıkarılır. Sıcaklıklar 650°C kadar yüksek olabileceğinden, parçaların bu aşırı sıcaklıklara dayanıklı olması gerekir.

Üç tür termal temizleme yöntemi vardır:

• Fırınlama yöntemiyle soyma sistemleri, parçaların yaklaşık 340-400°C sıcaklıkta fırına yüklendiği yığın tipi işlemlerdir. Bu fırınların büyük kısmı, yanma hızını optimum hale getirmek ve parçalara zarar gelmesini önlemek için su buğulama sistemleriyle donatılmıştır. Artık külü gidermek için parçalar, yanma işleminden sonra temizlenmelidir.
  
  
• Yakma yöntemiyle soyma sistemlerinde parçalardan kaplamaları soymak için çok daha yüksek sıcaklıklar (540°C ila 650°C arasında) kullanır. Bu yüksek sıcaklıklar, kaplamayı hızlı bir şekilde tutuşturur ve yakarak parçadan çıkarır. Bu tür sistemler genellikle hat içi işlemler olarak kurulur. Yakma işleminden sonra, alevler söndürülür ve artık kül suyla giderme yöntemiyle uzaklaştırılır. Aşırı sıcaklıklar parçayı eğebileceği veya yamultabileceği için bu yöntem, tüm parça türlerinde uygun değildir.
  
  
• Akışkan yatak yöntemiyle soyma sistemlerinde ısı aktarma ortamı olarak kum ve oksitler gibi inert maddeler kullanır. Isı ve gaz veya hava basıncının etkisiyle madde, akışkan hale gelir. Parçalar, sıcak ortamın (yaklaşık 425°C) kaplamayı parçaladığı ve ortamın aşındırıcı karakterinin tüm külleri uzaklaştırdığı tankın içine daldırılır. Bu işlemden sonra parçalar başka temizlik gerektirmez. Bu sistemler çoğunlukla yığın tipi işlemlerde kullanılır, ancak askıların hat içi işlenmesi için otomatik hale getirilebilir.

Termokimyasal temizleme

Termokimyasal soyma yöntemleri, kaplamayı parçadan soymak için yaklaşık 425-485°C sıcaklıkları ve kimyasal tepkimeleri birleştirir. Bu hat içi soyma yöntemi, kısa bir döngü süresinde hem ürünler hem de askılar için uygundur. İşlemden sonra kimyasallar ve artıklar su püskürtme yoluyla uzaklaştırılır.

Mekanik soyma = kumlama

Mekanik soyma yöntemlerinde, kum, su, karbondioksit peletleri, cam boncuk, çelik saçma, plastik maddeler, cüruf, oksitler, garnet vb. gibi kumlama maddeleri kullanılır. Bu ortamlar kaplanmış yüzeye yüksek basınç altında “hızla gönderilir” ve kaplamayı aşındırma yöntemiyle söker. Mekanik temizleme sistemleri otomatik hale getirilebilir veya yığın işlemler olabilir.

Doğru aşındırıcı ortamın seçilmesi, kaplamanın ve yüzey profilinin sökülme hızını etkiler. Sert aşındırıcı parçacıklar kaplamayı hızlı bir şekilde söker fakat aynı zamanda metalin yüzeyinde en sert profili bırakır. Plastik veya karbonatlı su gibi daha yumuşak kumlama maddeleri metal yüzeyi pürüzsüz bir profille bırakır, ancak daha uzun temizlik süresi gerektirir.

Islak aşındırıcı kumlama

Islak aşındırıcı kumlama, kum püskürtme gibi geleneksel kuru aşındırıcı kumlamaya benzer. Aradaki fark, kumlama maddesinin yüzeye çarpmadan önce nemlendirilmesidir. Bu, tozu azaltır ve operatörlerin asgari kurulum ve temizleme maliyetleri ile çok çeşitli ortamlarda çalışmalarını sağlar. Islak aşındırıcı kumlama, hiçbir bütünleşik parçacık veya asılı toz olmayan, daha temiz, tutarlı bir son kat yüzeye yol açar.